باج و ڕسومات و کرێی خزمەتەکان

دروستکردنى چەکى بانکییە بۆ هاوڵاتیان، بە مەبەستى ڕاییکردنی ئەو مامەڵە فەرمییانەی لە بری پارەی کاش پێوستییانە لە دامودەزگاکانی حکومەت، وەک (چەکی دەرهێنان و نوێکردنەوەی پاسپۆرت).

ئەو باجەیە، کە لە مووچەی کارمەندانی کەرتی گشتی و تایبەت وەردەگیرێت بە شێوەیەکی مانگانە بە ڕێژەی (٥%) بۆ ئەو کارمەندانەی مووچەکانیان لە سەروی (١,٠٠٠,٠٠٠) یەک میلیۆن دینارەوەیە.

ئەو باجەیە، کە لە کاتی گواستنەوەی خاوەنداریەتیی موڵک لە لایەنی فرۆشیارەوە وەردەگیرێت بە گوێرەی نرخی موڵکەکە کە لە لایەن لیژنەی تایبەتمەندەوە خەمڵاندنی بۆ دەکرێت.

وەرگرتنی باج لە گەورە باجدەران بەگوێرەی ئەو ڕاپۆرتە دەبێت، کە باجدەر خۆی پێشکەشی دەکات، هەر خۆشی بەرپرسیارێتیی ڕاستی و دروستیی زانیارییەکان دەگرێتە ئەستۆ.
دوای پێشکەشکردنی ڕاپۆرتەکە تا پێنج (٥) ساڵ دەسەڵاتی دارایی بۆی هەیە وردبینی لە ڕاستی و دروستیی ڕاپۆرتی پێشکەشکراو بکات. ڕێژەی وەرگیرانی باجەکە (١٥%)یە لە کۆی قازانجی ساڵانەکەی.

ئەو باجەیە، کە لەسەر ئەو زەوییانەی کەوتوونەتە چوارچێوەی سنووری ئەمینداریەتی و شارەوانییەکان، لە مەڵبەندی پارێزگاکان و شارۆچکەکان و شارەدێیەکان، جا ئەگەر زەوییەکە خاوەندار بێت یان تەرخانکراو بێت یان سەر پشککراو بێت بە تۆمارکردنی خانووبەرە، یان درابێت بە زەوتکردن و دەست بەسەرداگرتن.

ئەو باجەیە، کە وەردەگیرێت لە خاوەن موڵک لە بەرامبەر بە کرێدانی خانوو یان شوقە یان باڵاخانە یان دوکان، بە ڕێژەی (١٠%) لە بەهای خەمڵێنراوی موڵکەکە.

هەموو خاوەن پیشە و چالاکییەکی بازرگانی و هەر سەرچاوەیەکی داهات، کە قازانجی ساڵانەی هەبێت باج دەیگرێتەوە، پێویستە خاوەن پیشە و کاری بازرگانی ساڵانە باجی خۆیان بدەن لە پوختەی ئەو قازانجەی بە دەستی دەهێنن.

ئەم خزمەتە بە کرێدان و فرۆشتن و بانانە (مساطحە)ی موڵکەکانی وەزارەتی دارایی و ئابوورییە بە هاوڵاتیان و کۆمپانیاکان، هەروەها تەرخانکردن و تۆمارکردنی زەوییە بۆ لایەنەکانی تری حکومەت.

وەرگرتنی ئەو بڕە پارەیەی لەسەر هاوبەشە لە بڕی بەکارهێنانی وزەی کارەبا.

گرێبەستێکە لە نێوان خاوەن موڵک و کرێچی یان خاوەن موڵک و لایەنێکی حکومی ئەنجامدەدرێت و پەسەند دەکرێت، بە ێی ئەو خەمڵاندنەی، کە لیژنەی تایبەتمەند بڕیاری لەسەر دەدات بۆ دیاریکردنی باجی سەر موڵکەکە.